Göbeklitepe Nedir diye merak ediyorsanız İnsanlık tarihin en eski yapılarından ve Dünyanın İlk Tapınağı olma özelliği taşıyan önemli bir tarihi yerdir. Bildiklerimizin yanlış olabileceği veya eksik olabileceğini kanıtlayan bu yer, tarihe ve geçmiş uygarlıklara bakış açımızı değiştirecek önemli bir keşiftir. Şanlıurfa’nın Örencik Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. 12 bin yıllık tarihi ile ortaya çıkan kazılarda dünyada bilinen yerleşik yaşam tarihinin tekrardan gözden geçirilmesine neden olan tepe yalnızca Ülkemiz için değil Dünya genelinde önemli bir yere sahiptir.
Göbeklitepe Hakkında Bilgiler
Antik çağın yeni harikası olan bu yer, Dünya genelinde en eski olarak bilinen Mısır Piramitleri ve Stonehenge Taşlarından bile daha eskidir.Çok sayıda yuvarlak hatlı yapılardan oluşan Göbeklitepe ,1995 yılından beri bu yana sadece 20 tapınaktan sadece altısı çıkarılabilmiştir. Diğerlerinin de çıkarılması için çalışmalar günümüzde bile hala devam etmektedir. 2018 yılından itibaren UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesine girmiştir. Keşfedilmesi ile birlikte pek çok bilinmezi ve sırrı da açığa çıkartmaktadır. Bu güne kadar yapılan kazı çalışmaları sonucunda yerleşik hayata dair bildiğimiz her şeyi alt üst etmektedir. İnsanlık tarihinde Buranın en ilginç yanı ise çağın teknolojisine göre yapılması oldukça zor bir tapınaktır. Hala buranın hangi aletler kullanılarak ve nasıl yapıldığı bilinmemektedir. Dev sütunların üst üste dizilmesi ve ağır taşlar ile çevrelenmiş dairesel bir alandan oluşan bu yer, M.Ö 10-12.000 yıl önce kentleşmenin başladığını ve yerleşik hayata başlandığını bizlere göstermektedir. Ayrıca buranın tapınak olarak anılmasının en büyük nedenleri ise bu sütunlar üzerinde yer alan ilginç motifli kabartmalardır. 80 dönümlük bir alanı kaplayan Göbeklitepe’de bulunan buluntulardan bu bölgede insanların M.Ö 10- 12.000 yıl öncesi ibadet taptıklarını göstermektedir. Üzerinde olan kabartmalardan tam bir çıkarım yapılamasa da o dönemde bile toplantı amacı ile toplanan insanları kabartmalar üzerinde görmekteyiz. Taşların bulunduğu mekanlar o zamanda yaşayan insanların burayı belirli zamanlarda ziyaret ettikleri bir tapınak olduğunu bizler göstermektedir. Ayrıca yapılan bir araştırmada çapları 20 ile 30 metre arasında olan daire biçiminde 20 adet alanda daha keşfedilmiştir. Keşfedilen bu insanlar İnsanlık tarihi insanoğlunun avcı ve toplayıcı toplumdan yerleşik topluma geçmesi ile başlar. Yani bugüne kadar düşünülen yerleşik toplum çok daha eskilere dayanmakta olduğu Göbeklitepe’nin keşfedilmesi sonucu ortaya çıkmıştır. En eski tapınaklardan olması ile birlikte çevresinde de küçük küçük tapınaklar yer almaktadır. Yuvarlak alanların tam ortasında 2 adet T şeklinde boyları 3-6 metre ağırlıkları ise 40 ile 60 ton arası değişen dikili taşlar Tapınağın etrafını çevreleyen T şeklindeki dikili taşların kalınlığı 1.4 metre boyları ise 12 metredir. Dünyanın en önemli keşiflerinden biri olan Göbeklitepe Hakkında Bilgiler kısmına göz attığımıza göre tarihine yakından bakalım.
Göbeklitepe Tarihi
Gökbeklitepe’de bulunan yapılar 12.000 yıllık olduğu bilinmektedir.Bu yüzden şuana kadar bilinen Malta Adasın’da ki M.Ö 4.000 yılında inşa edilen tapınak olduğu düşünülüyordu. Ancak Göbeklitepe’nin keşfedilmesi ile birlikte Dünya tarihindeki birçok şey değişmiştir.Dünyanın ilk mimari örneği olan Göbeklitepe, içerisinde bulunan çanak ve çömleklerden dolayı Neolitik Çağda inşa edildiği düşünülmektedir.
Tapınak bölgesinde yerleşim M.Ö 1000 yılında başlamış, M.Ö 8000 yılında son bulmuştur. 200 bin metrekareyi kaplayan bir alanda bulunan Tapınak kireç taşlarından oluşturulmuştur. Bu taşların her biri 5 ton ağırlığındadır.Bu taşlardan inşa edilen 6 metre yüksekliğinde iki adet de heykel bulunmaktadır.Bu heykellerin insanları temsil ettiği düşünülmektedir. Taş anıtların üzerinde yer alan hayvan motifleri de tapınağın koruyucuları olarak tahmin edilmektedir. Ayrıca yapılan araştırmalara göre dünyanın ilk ibadet merkezi olan bu yer aynı zamanda tarihte ilk buğday tarımının da yapıldığı yerdir. Gün geçtikçe ve araştırmalar devam ettikçe burası hakkında çok daha fazla tarihini ve ne amaçla inşa edildiğini öğreniyoruz. O çağda yaşayan insanları kulladığı teknolojiler ile harikalar yaratıp ilk olma özelliğine de erişmişlerdir. Belki daha çok bilmediğimiz şeyler var. Ancak bu durumda çok daha fazla araştırmalar ve kazı çalışmaları yapıldıkça Dünya tarihinde pek çok şey değişecektir. Birçok açıdan öneme sahip olan Göbeklitepe’yi daha fazla Dünya’ya duyurarak Kültür Turizminde oldukça önemli bir yer haline getirebiliriz.
Göbeklitepe Nerede ve Nasıl Gidilir ?
Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın Örencik köyü sınırları yakınlarında bulunmaktadır. Şehir merkezine yaklaşık 15 kilometre uzaklıkta yer alan Göbeklitepe’ye yalnızca tur otobüsleri,taksi veya özel aracınız ile ulaşabilirsiniz. Gökbeklitepe’ye düzenlenen günübirlik turlarına katılarak buraya rahatça gidebilirsiniz. Kişisel aracınız ile gidecekseniz, yarım saat süren bir yolculuk süresi sonrasında buraya gelebilirsiniz. En pahalı olan alternatif ise taksi ile gelmektir.Şehir merkezinden buraya 150 TL gibi bir fiyat ödeyerek buraya ulaşım sağlayabilirsiniz.
Göbeklitepe Ziyaret Saatleri
Yaz ve Kış aylarında ziyaret saatleri değişik gösteren Göbeklitepe ziyaret saatleri aşağıdaki tablodaki gibidir. Buradan öğrenerek sizlerde bu harika örenyerini ziyaret edebilirsiniz.
| 15 Nisan / 2 Ekim Yaz Saatleri: | 09:00- 19:00 |
| 3 Ekim / 14 Nisan Kış Saatleri : | 08:00- 17:00 |
Göbeklitepe Giriş Ücreti
Dünyanın bilinen en eski kült yapısı Göbeklitepe giriş ücreti 30 TL’dir. Ancak Müzekart sahibiyseniz örenyerini ücretsi bir şekilde girip görebilirsiniz.